Anatol J Med . 2022; 32(2): 221-229 | DOI: 10.4274/terh.galenos.2021.48264

The Success of Directly Observed Treatment and Effecting Factors in Tuberculosis

Sami Deniz¹, Ahmet Emin Erbaycu^2
1Health Sciences University School of Medicine, Izmir Suay Seren Thoracic Diseases and Surgery center, The Department of Thoracic Diseases
²Izmir Bakircay University School of Medicine, The Department of Thoracic Diseases

Objective: In Turkey, patients with tuberculosis are treated and followed by Tuberculosis Dispensaries by free directly observed method. In the study, the demography, microbiology, disease localization, drug resistance, success of treatment in tuberculosis in Aydın city were assessed.
Methods: In Turkey, patients with tuberculosis are treated and followed by Tuberculosis Dispensaries by free directly observed method. In the study, the disease characteristics and success of treatment in tuberculosis patients in Aydın city were assessed.
Results: 1.023 men and 490 women, totally 1.513 patients were included. The diagnosis was pulmonary tuberculosis in 1.126 (74.4%), extra-pulmonary tuberculosis in 387 (25.5%). In extra-pulmonary tuberculosis; lympadenitis was most frequent (44.1%), where the second was pleural tuberculosis (41.6%). Tuberculosis was diagnosed in women on earlier ages, where on middle and advanced ages in men (p=0.0001). The higher frequency of smear negativity was found in ages lower 18 years old (p=0.0001). The frequency of extra-pulmonary tuberculosis was significantly higher and cure with treatment was significantly lower in women (p=0.0001). Higher frequency of drug resistance and cure were shown in pulmonary tuberculosis (p=0.0001). Drug resistance was frequent in men, 18-65 years old and pulmonary tuberculosis.
Conclusion: Treatment success in patients followed by Tuberculosis Dispensaries were 87.5%. Tuberculosis is diagnosed at earlier ages in women, at middle and advanced ages in men. The higher microscopic negativity frequency is in ages lower than 18. Extra-pulmonary tuberculosis is frequent in women and cure after treatment is lower. Directly observed therapy in pulmonary and extra-pulmonary tuberculosis is practical and effective treatment method in our country.

Keywords: Pulmonary tuberculosis, extra-pulmonary tuberculosis, drug resistance, directly observed treatment

---

Tüberkülozda Doğrudan Gözetimli Tedavi Başarısı ve Etkileyen Faktörler

Sami Deniz¹, Ahmet Emin Erbaycu^2
1Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi, İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, İzmir, Türkiye
²İzmir Bakırçay Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye

Amaç: Türkiye’de tüberkülozluların (TB) tedavi ve takibi Verem Savaş Dispanserleri (VSD) tarafından ücretsiz, doğrudan gözetimli olarak yapılmaktadır. Bu çalışmada Aydın ilindeki TB’li hastaların hastalığa özgü karakteristikleri ve doğrudan gözetimli tedavi (DGT) başarısını ortaya koymak amaçlanmıştır.
Yöntem: İldeki dört VSD’nin dört yıl boyunca takip ve tedavi ettikleri TB’li hastalar incelenmiştir. Bu döneme ait kayıtlardan 6.557 hasta bilgisine ulaşılmış, kayıtları eksiksiz ve tedavi sonuçlarını içerenler çalışmaya alınmıştır. Hastaların demografik, mikrobiyolojik, tedavi sonuçları kaydedilmiştir.
Bulgular: 1.023 erkek, 490 kadın, toplam 1.513 hasta çalışmaya dahil edildi. 1.126 (%74,4) hastaya akciğer, 387 (%25,5) hastaya akciğer dışı TB tanısı konulmuştu. Akciğer dışı TB’de en sık lenfadenit (%44,1), ikinci sıklıkta plevral TB (%41,6) saptandı. TB’nin kadınlarda daha genç yaşlarda, erkeklerde orta ve ileri yaşlarda görüldüğü tespit edildi (p=0,0001). En yüksek negatif mikroskopik inceleme sıklığı 18 yaş altında saptandı (p=0,0001). Akciğer dışı TB sıklığı kadınlarda anlamlı şekilde daha fazla ve tedaviyle kür oranı anlamlı şekilde daha düşüktü (p=0,0001). Akciğer ve akciğer dışı TB’liler karşılaştırıldığında; akciğer TB’de daha yüksek ilaç direnci ve kür oranı vardı (p=0,0001). İlaç direnci erkeklerde, 18-65 yaş aralığında ve akciğer TB’de daha sıktı.
Sonuç: VSD takibindeki TB’li hastalarda tedavi başarısı %87,5 olarak bulunmuştur. TB kadınlarda daha genç yaşlarda, erkeklerde orta ve ileri yaşlarda görülmektedir. En yüksek negatif mikroskopik inceleme sıklığı 18 yaş altı hastalardadır. Akciğer dışı TB sıklığı kadınlarda daha fazladır ve tedaviyle kür oranı düşüktür. Akciğer ve akciğer dışı TB’de DGT ülkemizde pratik ve etkin bir tedavi yöntemidir.

Anahtar Kelimeler: Akciğer tüberkülozu, akciğer dışı tüberküloz, ilaç direnci, doğrudan gözetimli tedavi

---