Anatol J Med . 2017; 27(3): 236-242 | DOI: 10.5222/terh.2017.236

The anatomical variations of the sinonasal region and its relationship with sinus diseases

Tuğçe Birkin, Türker Acar, Özgür Esen
Saglik Bilimleri University Bozyaka Education and Training Hospital, Division of Radiology, Izmir

INTRODUCTION: Computerized tomography (CT) is a diagnostic method that shows the anatomy and pathology of the paranasal sinuses at the highest level. We aimed to determine the frequency of anatomical variations and relationship with the mucosal pathologies.

METHODS: CT examinations of 250 patients who were admitted to radiology department of Sağlık Bilimleri University Izmir Bozyaka Education and Research hospital between January 2012 and January 2016 dates were analysed retrospectively.

RESULTS: Mostly commonly seen anatomical variation was the septum deviation in 193 (77.2%) patients. This was followed by concha bullosa in 142 (56.8%) and paradoxical concha in 98 (39.2%), while the least common anatomic variation was posterior clinoid process in 7 (2.8%) patients. The most common mucosal pathology was 137 (54.8%) mucosal thickening seen in maxillary sinus. Septum deviation, concha bullosa, paradoxical middle turbinate were the most common variations that may cause mucosal pathologies.

DISCUSSION AND CONCLUSION: There are not definite results in the literature related with the anatomical variations in the paranasal sinus. We believe that the differences in the results of this retrospective study is a consequence of genetic, gender and racial differences as well as methodological difference (while in some of cases only coronal CTs were used, an additional axial and sagittal images were used in some of the subjects). We believe that more sensitive results may be obtained about the prevalence of paranasal sinus variability in the future provided that series widened with larger number of subjects, CT scans evaluated from coronal-axial sections and studies supported with endoscopic evaluation.

Keywords: Sinusitis, anatomical variation, paranasal sinus, computerised tomography, sinonasal region.

---

Sinonazal bölge anatomik varyasyonları ve sinüs hastalıkları ile olan ilişkisi

Tuğçe Birkin, Türker Acar, Özgür Esen
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Bölümü, İzmir

GİRİŞ ve AMAÇ: Bilgisayarlı tomografi (BT) paranazal sinüslerin anatomisi ve patolojisini en yüksek düzeyde gösteren inceleme yöntemidir. Bu çalışmada biz anatomik varyasyonların görülme sıklığının belirlenmesi ve paranasal sinüs mukozal patolojileri ile ilişkisinin değerlendirilmesini amaçladık.

YÖNTEM ve GEREÇLER: Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Kliniğinde Ocak 2012 ve Ocak 2016 tarihleri arasında paranasal sinüs BT'si çekilen toplam 250 hastanın görüntüleri retrospektif olarak değerlendirildi.
BULGULAR: Çalışmadaki olguların tümü anatomik varyasyonlar açısından değerlendirildiğinde; en sık görülen anatomik varyasyon 193 (%77.2) olgu ile septum deviasyonudur. Bunu sırasıyla 142 (%56.8) konka bulloza, 98 (%39.2) paradoks orta konka takip ederken en az görülen anatomik varyasyon 7 (%2.8) posterior klinoid proces varyasyonu olmuştur. Mukozal patolojilerin en sık maksiller sinüste görüldüğü ve bunlardan da en sık mukozal kalınlık artışının (%54.8) n=137 tespit edilmiştir. Mukozal patolojisi olan olgularla anatomik varyasyonlar açısından karşılaştırılmasında septum deviasyonu orta konka pnömotizasyonu ve paradoks konumlanmasının mukozal patolojilere ise en çok yol açan varyasyonlar olduğu görülmüştür.

TARTIŞMA ve SONUÇ: Paranazal sinüslerde görülen anatomik varyasyonların prevelansı hakkında literatürde kesin sonuçlar bulunmamaktadır. Bu retrospektif çalışmada elde edilen sonuçlardaki farklılıkların genetik, cinsiyet ve ırksal farklılıkların farklılıklardan ve yanı sıra metodolojik farklılıktan ( bazı olgularda sadece koronal BT imajarı kullanılırken, bazılarında ek olarak aksiyel ve koronal imajlar da kullanılmıştır) kaynaklandığı kanısındayız. Vaka sayısının geniş tutulması, BT değerlendirmelerinin koronal-aksiyal kesitlerden yapılması ve endoskopik değerlendirme ile desteklenmesi durumunda paranasal sinus varyasyonları prevalansına hakkında gelecekte daha duyarlı sonuçlar alınabileceği kanısındayız.

Anahtar Kelimeler: Sinüzit, anatomik varyasyon, paranasal sinüs, bilgisayarlı tomografi görüntüleme, sinonazal bölge

---